داستان: «جودی» خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز، از تعرض جنسی یک تهیه‌کننده بزرگ هالیوود به زنی بازیگر مطلع می‌شود. آن زن ابتدا از افشای راز خود وحشت دارد، ولی با اصرار جودی بالاخره حرف می‌زند و می‌گوید که در ۲۳ سالگی توسط تهیه‌کننده به او تجاوز شده. با پی‌گیری جودی و همکارش «مگان» نام بازیگران مشهوری در پرونده به میان می‌آید که همگی قربانی آزارهای جنسی بوده‌اند. این دو روزنامه‌نگار برای نوشتن گزارش و افشای ماجرا، ابتدا باید زنان صدمه‌دیده را راضی به شکستن سکوت‌شان کنند…

درباره فیلم

«به نقل از آن زن» بر اساس کتابی به همین نام (آن زن گفت: خُرد شدن) ساخته شده که سال ۲۰۱۹ منتشر شد. نویسندگان کتاب «جودی کانتور» و «مگان توهی» دو زن روزنامه‌نگار نیویورک تایمز هستند و چگونگی تهیه و انتشار گزارشی را روایت می‌کنند که آزارها و سؤاستفاده جنسی «هاروی واینستین» غول صنعت سینمای هالیوود را افشا کرد. آن‌ها به خاطر گزارش تکان‌دهنده‌شان برنده پولیتزر – مهم‌ترین جایزه روزنامه‌نگاری جهان- شدند.

نخستین گزارش در اکتبر ۲۰۱۷ منتشر و واینستین توسط چند زن به آزار و تجاوز متهم شد، ولی خیلی زود بسیاری از دیگر زنان شاغل در هالیوود هم صدایشان در آمد و آشکار شد که ستاره‌هایی مثل «اشلی جاد» و «گوئینت پالترو» از ترس از دست دادن جایگاه حرفه‌ای‌شان سال‌ها این راز را مخفی کرده‌اند. ماجرا چنان پُردامنه بود که به سرعت گسترش پیدا کرده و در نهایت به جنبش «من هم» (Me Too) منجر شد.

#من_هم به یک جنبش جهانی علیه سؤرفتار جنسی بدل شد و تعداد زنانی که طی این جنبش در سراسر جهان سکوت خود را شکستند و برای اولین بار داستان‌هایشان را به اشتراک گذاشتند، قابل محاسبه نیست. این جنبش باعث اصلاح محیط کار، تغییر قوانین، و به رسمیت شناختن عمومی و خصوصی آزار و اذیت جنسی، خشونت و بحث‌های مختلف دیگری شد که همچنان ادامه دارند.

اما در ایران که به صورت سنتی حرف‌زدن از مسائل جنسی به هر شکل جزو تابوها است، این جنبش از همان آغاز در تابستان ۱۳۹۹ با سرکوب سیستماتیک مواجه شد. در ماجرای واینستین نقش کلیدی رسانه‌ها و «آزادی بیان» در افشا و تلاش برای حل یک معضل اجتماعی، اهمیت خود را نشان داد. روزنامه‌نگاران متعهدی که به این موضوع پرداختند مورد توجه و تقدیر قرار گرفتند؛ درست نقطه مقابل رفتاری که با روزنامه‌نگاران ایرانی می‌شود و در هر ماجرای جنجالی، ابتدا حکم بازداشت افشاکننده آن صادر می‌شود!

در پرونده‌های مشهوری مثل تجاوز «سعید طوسی» مربی قرآن به پسران نوجوان، تجاوزهای سریالی «کیوان امام‌وردی» به دختران، یا تجاوز «سلمان خدادادی» نماینده مجلس شورای اسلامی به یک زن نیز تلاش حکومت برای پنهانکاری و سرپوش‌گذاشتن بر ماجرا، مانع از پرداختن رسانه‌ها و ایجاد فضای مناسب برای شکستن سکوت سایر قربانیان شد. از سوی دیگر، تجاوزکارانی مثل سعید طوسی و سلمان خدادادی به دلیل وابستگی به حکومت هرگز مجازات نشدند و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی آن‌ها را از کلیه اتهامات آشکارشان تبرئه کرد.

درباره بحث آزار جنسی در سینمای ایران، باید به اوایل دهه ۸۰ خورشیدی و یادداشت شجاعانه «بهاران بنی‌احمدی» بازیگر جوانی که به سؤرفتارها در پشت‌صحنه سینما اعتراض کرده بود اشاره کنیم. اما دو دهه طول کشید تا با دلگرمی از جنبش من هم، زنان سینماگر ایرانی به صورت علنی به ضایع‌شدن حقوق خود معترض شوند. فروردین ۱۴۰۱ بیانیه‌ای با امضای بسیاری از چهره‌های معروف منتشر شد که از رواج خشونت، آزار و باجگیری جنسی در سینما و تئاتر کشور خبر می‌داد و ضمن اشاره به جنبش من هم، نسبت به عدم وجود سازوکاری برای بازداشتن متخلفان اعتراض شده بود. «تشکیل یک کمیته مستقل جهت پی‌گیری سؤرفتارهای جنسی» قدم بعدی زنان سینماگر بود که البته با واکنش تند رسانه‌های وابسته به حکومت و حتی بعضی از خود زنان بازیگر مواجه شد که معتقد بودند افشای چنین موضوعی باعث آبروریزی و بی‌حرمتی زنان سینما می‌شود!

این موضع متحجرانه را مقایسه کنید با رفتار قاطعی که با هاروی واینستین شد. پس از اینکه ۸۲ زن او را به تجاوز و آزار متهم کردند، نه‌تنها واینستین بازداشت و محاکمه شد بلکه از شرکت فیلمسازی خودش (واینستین کمپانی)، آکادمی علوم و هنرهای سینما (اسکار) و سایر انجمن‌های حرفه‌ای هم اخراجش کردند. این تهیه‌کننده ثروتمند سرانجام در فوریه ۲۰۲۰ در نیویورک به ۲۳ سال زندان و فوریه ۲۰۲۳ در لوس‌آنجلس به ۱۶ سال زندان محکوم شد و هنوز حکم دادگاه در مورد اتهاماتش در لندن صادر نشده است. این یعنی او باقی عمر خود را در زندان سپری خواهد کرد. راستی کسی از سعید طوسی و سلمان خدادادی خبر دارد؟

She Said

ژانر: درام، زندگینامه

محصول: ایالات متحده

کارگردان: ماریا شرادر

بازیگران: زویی کازان، کری مولیگان، آندره بروگر، پاتریشا کلارکسون، سامانتا مورتون، جنیفر ایلی